Xét về góc độ phụng sự Tổ quốc một cách trực tiếp thì
đúng như Giáo sư Trần Đại Nghĩa đã từng nói:
"Bạn bè của tôi ở lại
bên Pháp, họ đều sung sướng, đầy đủ hơn tôi rất nhiều. Nhưng về khía cạnh phụng
sự Tổ quốc, họ chẳng có gì cả".
Ngày ấy khi Giáo sư, Viên sĩ Trần Đại Nghĩa theo chân
Chủ tịch Hồ Chí Minh về Việt Nam thì xưởng kho vũ khí quân giới của chúng ta
gần như là con số 0. Ngày ấy, quân Pháp có xe tăng, đại bác, máy bay, vũ khí
tối tân, còn quân dân ta chỉ có vũ khí thô sơ. Một cuộc chiến hoàn toàn không
cân sức giữa ta và địch. Vì vậy, những lời truyền miệng trong nhân dân rằng Bác
Hồ đã đưa về nước một kỹ sư chế tạo vũ khí rất giỏi đã làm nức lòng quân dân cả
nước. Ít lâu sau, chiến công của súng Bazoka, rồi SKZ phá tan xe tăng, xe bọc
thép, boong ke, lô cốt của quân Pháp vang dội tin chiến thắng trên khắp các mặt
trận dồn về hậu phương thì câu chuyện chế tạo vũ khí hiện đại trong điều kiện
khó khăn, thiếu thốn của rừng núi Việt Bắc, được xem như một huyền thoại của
cuộc kháng chiến.
Trần Đại Nghĩa tên thật là Phạm Quang Lễ sinh năm 1913
trong một gia đình nghèo tại Tam Bình, Vĩnh Long. Ông mồ côi cha từ năm 6 tuổi.
Năm 1933 ông thi đậu hai bằng tú tài Việt và Tây nhưng vì gia đình quá nghèo
nên không thể tiếp tục theo học được. Sau đó ông được nhà báo Dương Quang Ngưu
giúp ông có được xuất học bổng tại Paris.
Năm 1935, ông lần lượt tốt nghiệp kỹ sư và cử nhân
toán học tại các trường: Đại học Bách khoa Paris, Đại học Mỏ, Đại học Điện, Đại
học Sorbonne, Đại học Cầu đường Paris. Và được tuyển vào làm việc tại Trường
Quốc gia Hàng không và Vũ trụ Pháp.
Năm 1942, ông sang Đức làm việc trong xưởng chế tạo
máy bay và Viện nghiên cứu vũ khí.
Năm 1946, nhận được lời mời của Chủ tịch Hồ Chí Minh,
Ông đã quyết định từ bỏ mức lương 22 lượng vàng/tháng về nước cùng kỹ sư luyện
kim Võ Quý Huân, bác sĩ Trần Hữu Tước tham gia tổ chức, nghiên cứu chế tạo vũ
khí cho quân đội tại rừng Việt Bắc.
Ngày 3/3/1947, đạn Bazoka vừa xuất xưởng đã bắn cháy
hai xe tăng của quân đội Pháp tại vùng chùa Trầm (Hà Đông), góp phần bẻ gãy
cuộc tấn công của Pháp ra vùng Chương Mỹ, Quốc Oai và trở thành mốc son của
ngành Quân giới Việt Nam. Trong Chiến dịch Thu Đông (1947), súng Bazoka bắn
thủng tàu chiến Pháp ngược dòng sông Lô lên Việt Bắc. Đây thật sự là những đòn
tâm lý chí mạng vào quân đội Pháp, điều mà người Pháp không thể ngờ tới quân
đội Việt Minh có thể sản xuất được vũ khí bắn hạ xe tăng, tàu chiến. Nó thật sự
là nỗi kinh hoàng đối với kẻ địch, góp phần làm nức lòng quân dân cả nước tin
vào chiến thắng không xa.
Năm 1948, Ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh phong hàm
Thiếu tướng, giữ chức vụ Giám đốc Nha Quân Giới và là một trong những 9 vị
Thiếu tướng đầu tiên của QĐNDVN.
Năm 1952, tại Đại hội Anh hùng và Chiến sĩ thi đua
toàn quốc lần thứ nhất, ông được phong danh hiệu Anh hùng lao động và là một
trong bảy Anh hùng lao động đầu tiên của Việt Nam. Trên Báo Nhân dân, số 61
ngày 12 tháng 6 năm 1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh với bút danh C.B, đã viết:
" là một đại trí thức, đi học ở châu Âu đã nhiều năm, mang một lòng nhiệt
tình về phụng sự Tổ quốc, phục vụ kháng chiến, đó là Anh hùng lao động trí óc
Trần Đại Nghĩa".
Trong CTVN (1954 - 1975), Ông giữ chức vụ Phó chủ
nhiệm Tổng cục hậu cần, trực tiếp chỉ huy lãnh đạo, từ việc cải tiến vũ khí,
khí tài, đến việc nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật chống hàng rào điện tử
Macnamara, phá bom từ trường, rà phá ngư lôi, biện pháp chống nhiễu và đánh
pháo đài bay B52...(Trong giai đoạn này có nhiều lời đồn thổi cho rằng Ông
chính là người nghiên cứu nối tầng Sam-2 để bắn hạ B52 Mỹ trong Chiến dịch Điện
Biên Phủ 12 ngày đêm 1972. Nhưng đây chỉ là những lời đồn nhảm, bởi Sam-2 thừa
sức để có thể bắn hạ tầm bay của B52).
Năm 1966, ông được bầu làm Viện sĩ nước ngoài của Viện
Hàn lâm Khoa học Liên Xô.
Năm 1996, ông được Nhà nước Việt Nam trao tặng Giải
thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 về Cụm công trình nghiên cứu và chỉ đạo kỹ thuật chế
tạo vũ khí (Bazoka, súng không giật, bom bay) trong thời kỳ kháng chiến chống
Pháp 1945-1954. Các công trình nghiên cứu của ông được quốc tế đánh giá cao,
được ứng dụng rộng rãi trong QĐNDVN và là nỗi kinh hoàng của quân đội đối
phương. Trong tác phẩm Street Without Joy của Bernard B. Fall ở trang 237 có
viết về súng SKZ của ông như sau: "Cái thứ gây khó khăn cho chúng tôi, cái
thứ xuyên thủng bê tông dày 60cm là những quả đạn SKZ. Chỉ cần vài quả là đã
tiêu diệt được lôcốt của chúng tôi".
- Một binh sĩ Pháp kể lại về bom bay của ông: "Ngay cả lính cảm tử của đội quân
lê dương cũng có nhiều kẻ muốn chạy sang hàng ngũ Việt Minh để tránh được thảm
cảnh gây ra bởi một loại vũ khí mới rất khủng khiếp, chẳng kém gì so với bom
V1, V2 thời Chiến tranh thế giới lần thứ hai".
Ngày đất nước thống nhất 30/4/1975, Trần Đại Nghĩa có
ghi vào cuốn sổ tay của mình một câu:
"Đã hoàn thành nhiệm vụ!".
Ngày 9/8/1997, Giáo sư, Viện Sĩ Trần Đại Nghĩa đi vào
cõi vĩnh hằng, thọ 85 tuổi!
Xin cảm ơn ông – Một con người đã dám từ bỏ giàu sang,
phú quý, chấp nhận gian khổ, hy sinh để phụng sự Tổ quốc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét